Het afgelopen jaar heeft de strafzaak rondom Donald Trump voor veel opschudding gezorgd. Op 30 mei 2024 werd Trump door een twaalfkoppige jury schuldig bevonden aan 34 verschillende strafbare feiten. Bij elk feit was de uitspraak van de jury unaniem. Hiermee kreeg Trump de dubieuze eer de eerste voormalig president in de geschiedenis van de Verenigde Staten te zijn die strafrechtelijk veroordeeld is. Inmiddels heeft Trump de verkiezingen van afgelopen najaar opnieuw gewonnen en wordt hij op 20 januari dus opnieuw geïnaugureerd. Deze inauguratie vindt ruim een week plaats nadat Trump definitief is veroordeeld in de strafzaak tot een ‘onvoorwaardelijke vrijlating’.
Dit roept zowel in de VS als daarbuiten veel vragen op. Hoe is het mogelijk dat een veroordeelde zich kandidaat kan stellen voor de presidentsverkiezingen? Hoe kan het dat Trump wel schuldig is bevonden en toch géén straf krijgt? En misschien nog wel de belangrijkste vraag: is iedereen eigenlijk wel gelijk voor de wet?
Feiten van de zaak
De zaak betreft boekhoudfraude bij het betalen van zwijggeld aan pornoactrice Stormy Daniels. De affaire die Trump met Daniels zou hebben gehad, probeerde hij hiermee verborgen te houden tijdens zijn vorige kandidaatschap van de presidentsverkiezingen in 2016. Dit zou Trump hebben gedaan uit angst kiezers te verliezen. Trump ontkent zelf zowel de strafbare feiten als de vermeende affaire. Het strafbare feit in deze zaak is overigens niet het betalen van zwijggeld; dit is namelijk niet strafbaar. De poging van Trump om deze betaling te verbergen door het in de boekhouding onder ‘juridische kosten’ af te schrijven, is echter wél in strijd met de wet.
Uitstel strafzaak
Trumps advocaten hadden er vorige zomer al voor gezorgd dat de bekendmaking van de straf werd uitgesteld, omdat dit de nationale presidentsverkiezingen zou kunnen beïnvloeden. Deze week probeerden zij opnieuw het vonnis uit te stellen, omdat dit Trump zo kort voor zijn inauguratie ‘zou afleiden’. Dit verzoek werd door het Hooggerechtshof maar met een kleine meerderheid van vijf tegen vier stemmen afgewezen.
Onvoorwaardelijke vrijlating
Door dit definitieve vonnis is Trump officieel schuldig bevonden en veroordeeld tot een ‘onvoorwaardelijke vrijlating’. Dit betekent dat Trump wel een strafblad heeft, maar in geen enkele vorm een straf krijgt. Een geldboete of gevangenisstraf, die normaal zou volgen na het vonnis, blijft dus uit. Op de strafbare feiten in de aanklacht tegen Trump staat een maximale celstraf van vier jaar. Dit was de eerste strafrechtelijke veroordeling voor Trump en de aanklacht betrof witteboordencriminaliteit, waardoor veel experts de kans al niet groot achtten dat Trump daadwerkelijk in de gevangenis zou belanden. Ook bestaan er praktische redenen voor het uitblijven van een straf voor Trump. Het besluit om Trump een celstraf op te leggen, tien dagen voor zijn inauguratie, had een onhoudbare politieke situatie opgeleverd. Daarnaast was het vrijwel onmogelijk geweest om Trump deze celstraf in een reguliere gevangenis met andere gedetineerden te laten uitzitten, omdat hij als voormalig president 24 uur per dag beveiligd wordt.
Is Trump een uitzondering?
Hoofdaanklager Alvin Bragg verzekerde de buitenwereld ervan dat het proces en vonnis, ondanks de unieke beklaagde, op “dezelfde manier als iedere andere zaak zijn verlopen”. Toch roept het verloop van deze zaak wel degelijk een aantal vragen op. Allereerst het uitstel van de uitspraak; het feit dat het vonnis van Trump ruim een half jaar werd uitgesteld om zijn politieke carrière niet te verstoren, laat zien dat niet iedereen even gelijk is voor de wet. In de meeste gevallen zou het onvoorstelbaar zijn dat een verdachte uitstel van uitspraak zou krijgen, omdat de timing niet goed overeenkomt met zijn professionele agenda. Daarnaast heeft Trump geen straf gekregen, terwijl hij wél schuldig is bevonden aan strafbare feiten. Volgens de rechter was er geen maatschappelijk belang bij een celstraf of geldboete voor een aanstaande president en geniet Trump als president ook juridische bescherming. Ook deze uitspraak zaait twijfel: is een president wel aan de wet gebonden?
Bronnen:
Donald Trump krijgt geen straf na veroordeling voor fraude | Buitenland | NU.nl
Geen cel of boete in zwijggeldzaak voor Trump, wel met strafblad Witte Huis in
Trump schuldig in zwijggeld-zaak, maar hij kan gewoon het Witte Huis in