Een week terug werd oud-president Donald Trump de winnaar van de Republikeinse voorverkiezingen in de Amerikaanse staat Iowa. Hij behaalde ongeveer 51 procent van de stemmen en creëerde daarmee een gat met zijn tegenkandidaten dat nog nooit eerder zo groot was. Trump wil voor de derde keer op rij de Republikeinse presidentskandidaat worden. Maar wat houdt dit presidentskandidaatschap in? En hoe wordt vervolgens de Amerikaanse president gekozen?
Het presidentskandidaatschap
Op 5 november 2024 zullen de Verenigde Staten een nieuwe president kiezen. Terwijl we in Nederland een verscheidenheid aan politieke partijen hebben, domineren er in de Verenigde Staten twee. De Republikeinen en Democraten. Deze partijen kiezen elk één presidentskandidaat. De presidentskandidaat wordt bij beide partijen tussen januari en juni gekozen door eigen partijgenoten die hun stem uitbrengen. De manier waarop gestemd wordt, verschilt per staat. Zo houden sommige staten een caucus. De eerste caucus vindt, net als afgelopen week, altijd plaats in Iowa. De partijleden brengen bij deze methode hun stem uit in groepjes. De meeste staten houden echter een primary. Dit houdt in dat partijleden individueel hun stem uitbrengen. Hiervan vindt de eerste traditioneel plaats in New Hampshire. Een uiterst bepalend moment is de “Super Tuesday”. Op deze dag, dit jaar op 5 maart, kiezen 15 staten tegelijk hun favoriete presidentskandidaat. Hier vallen ook Californië en Texas onder. Het is mogelijk dat na deze dag al duidelijk wordt wie de uitverkorene presidentskandidaat zal zijn. Toch wordt de Republikeinse presidentskandidaat pas officieel bekendgemaakt tijdens de zogenoemde ‘Republican Convention’ in Milwaukee. Hier stemmen officiële vertegenwoordigers van de staten op een kandidaat. Nu Trump in Iowa gewonnen heeft, is de verwachting dat de vertegenwoordigers van deze staat ook bij de Republic Convention op hem zullen stemmen. Voor de Democraten zal dit allemaal gebeuren in Chicago tijdens de ‘Democratic Convention’, die pas plaatsvindt na de “Republican Convention”. Dit heeft als achterliggende reden dat de President van de Verenigde Staten momenteel een Democraat is.
Verschillende systemen om kiesmannen te winnen:
De manieren waarop kiesmannen gewonnen kunnen worden voor beide partijen is vaak verschillend per staat: In sommige staten in Amerika geldt er een “winner takes all” systeem, waarbij de kandidaat met de meeste stemmen alle kiesmannen krijgt. Andere staten hanteren de “proportional allocation” methode, waarbij het aantal kiesmannen voor een kandidaat gebaseerd is op het percentage stemmen dat zij behalen. Dit wordt vaak door de Democraten gebruikt. Daarnaast maken sommige staten gebruik van caucuses, waar stemmers hun voorkeur tonen voor een bepaalde kandidaat. De conclusies van deze vergaderingen bepalen vervolgens de toewijzing van kiesmannen. De Democraten hebben ook een unieke methode genaamd “Superdelegates”, waarbij kiesmannen geen verplichting hebben om een specifieke kandidaat te kiezen. Sommige staten hanteren een “minimum threshold,” wat betekent dat kandidaten een bepaalde drempel moeten overschrijden om kiesmannen te krijgen. Kiesmannen in bepaalde staten zijn niet verplicht om voor een specifieke kandidaat te stemmen, waardoor ze een vrije keuze behouden.
De dag van de verkiezingen
Wat wellicht voor velen onbekend is, is dat op 5 november 2024 niet de twee namen van de gekozen presidentskandidaten op het stembiljet zullen staan. Op de dag van de verkiezingen wordt namelijk niet direct de president gekozen, maar een college dat hem of haar later kiest. Dit college, bekend als het Kiescollege, bestaat uit 538 kiesmannen. De naam is een formaliteit en de kiesmannen kunnen natuurlijk ook vrouwen zijn. De presidentskandidaat heeft minimaal 270 kiesmannen nodig om te winnen. De Amerikaanse kiezers stemmen dus niet rechtstreeks op individuele kandidaten, zoals Trump of Biden.
Elke Amerikaanse staat heeft een vastgesteld aantal kiesmannen, waarbij grotere staten als Californië meer kiesmannen hebben. Er is echter een minimum van drie kiesmannen per staat. Hierdoor zijn dunbevolkte staten, zoals Montana, ook vertegenwoordigd op nationaal niveau. Het is voor de presidentskandidaten dus van essentieel belang om zoveel mogelijk kiesmannen aan hun zijde te hebben. Dit kan worden bereikt door de meerderheid van de stemmen in een bepaalde staat te behalen. Er geldt namelijk het zogenoemde winner takes all-principe: de kandidaat met de meeste stemmen in een staat krijgt alle kiesmannen van die staat. Oftewel, de kandidaat heeft slechts 51% van de stemmen nodig. Er gaan hierdoor veel stemmen verloren. Ook was het hierdoor mogelijk dat in 2016 Hillary Clinton drie miljoen meer stemmen kreeg dan Donald Trump, maar niet genoeg kiesmannen om te winnen. Dit wordt weleens de “popular vote” genoemd, aangezien dit laat zien hoeveel mensen hebben gestemd op een bepaalde kandidaat. De gedachte kan daarom opkomen dat het Electoral College, zoals deze kiesmannen genoemd worden, ondemocratisch is.
Terug naar dit moment
Op dit ogenblik neemt Trump het aan de kant van de Republikeinen op tegen oud-VN-ambassadeur Nikki Haley en Ryan Binkley. Naast huidig president Biden hebben Marianne Williamson en Dean Philips zich kandidaat gesteld voor de Democraten. Nu de voorverkiezingen net begonnen zijn, zullen we nog even geduld moeten hebben wie de uiteindelijke presidentskandidaten worden.
Bronnen:
2024 Republican Party presidential primaries – Wikipedia
What are delegates and why do they determine US presidential nominations? – NBC Chicago
Republican primaries poll tracker: can anyone beat Donald Trump? | The Economist
Republican presidential nomination and delegates, explained | CNN Politics
How the Republican presidential primary really works – Vox
US presidential primaries: when are they and how do they work? (thetimes.co.uk)