Na weken debatteren en campagne voeren gaat het vandaag eindelijk gebeuren, de Provinciale Statenverkiezingen worden gehouden. Ondanks de vele promotie en commotie rond de verkiezingen, blijkt bij veel mensen de interesse afwezig te zijn. Hoe zat dat bij de afgelopen verkiezingen, en wat wordt dit jaar verwacht?
In het kort
De Provinciale Statenverkiezing betreft, zoals de naam al doet vermoeden, de Provinciale Staten. Sinds 11 maart 2003 vormen de Provinciale Staten het collectief van volksvertegenwoordigers op provinciaal niveau, en zijn onder andere nauw betrokken bij het bepalen van het beleid van de provincies. Tevens dragen zij verantwoordelijkheid voor het benoemen en controleren van de Gedeputeerde Staten en kiezen zij de leden van de Eerste Kamer door middel van getrapte verkiezingen.
Wettelijk is vastgesteld dat ook lagere overheden zoals provincies, naast dat ze landelijke wetten moeten uitvoeren, autonomie hebben over hun eigen gebied. Deze autonomie betreft veelal territoriale kwesties, zoals waar gebouwd mag worden en waar wegen moeten komen. Buiten de invloed die de provinciale staten op landelijk niveau uitoefenen hebben deze verkiezingen zeker een groot effect op provinciaal en zelfs gemeentelijk niveau.
Terugblik
Een deel van de studenten zal ditmaal voor het eerst mogen stemmen bij deze verkiezingen. Voor iedereen die wel al eerder heeft mogen stemmen op de Provinciale Staten is het in ieder geval een tijd geleden, de Provinciale Statenverkiezingen vinden namelijk iedere vier jaar plaats, wat betekent dat de vorige verkiezingen in 2019 plaats hebben gevonden.
In 2019 waren ongeveer 13 miljoen mensen stemgerechtigd, inmiddels is dit aantal gestegen tot ongeveer 13,3 miljoen. Ondanks dit hoge aantal lag de opkomst van de vorige Provinciale Statenverkiezingen laag, van deze 13 miljoen mensen bezocht maar 56,2 procent uiteindelijk de stembus. Dit percentage lag een stuk hoger tijdens de Tweede Kamerverkiezingen in 2021, waar de opkomst bijna rond de 80 procent lag. Op landelijk niveau behaalde Forum voor Democratie de meeste stemmen met 14,5 procent van de stemmers.
Volgens politicoloog Hans Vollaard van de Universiteit van Utrecht kan deze lage opkomst meerdere oorzaken hebben. Zo stelt hij in een interview met de NOS dat er mensen zijn die niet stemmen omdat ze tevreden zijn met het huidige beleid, of omdat het op dat moment voor hun niet praktisch is om te gaan stemmen. Ook de lage interesse in provincie en waterschap veroorzaakt mogelijk de lage opkomst bij de verkiezingen. Vermoedelijk zal de opkomst dit jaar wederom laag uitvallen.
De huidige verkiezingen
Waar dit jaar wel een record wordt verwacht, is bij de online stemhulp MijnStem. Stemwijzers worden steeds meer ingevuld. Volgens een woordvoerder van MijnStem was de stemwijzer twee dagen voor de verkiezingen al meer dan 3 miljoen keer ingevuld. Vier jaar geleden werd de stemhulp in totaal 3 miljoen keer gebruikt. Ditmaal wordt dat aantal waarschijnlijk overtroffen.
Deze periode is veelvuldig campagne gevoerd door de meeste partijen. Naast het verschijnen in talkshows en voeren van debatten op televisie, zijn veel politieke partijen op sociale media aan de slag gegaan. Op die manier bereiken ze ook de jongere lichting kiezers, die niet altijd de traditionele media bijhouden. Daar komt wel kritiek bij kijken, zoals de hashtag #STEMZEWEG die trending is geworden. Op verschillende plaatsen is deze hashtag zelfs bij de verkiezingsposters opgehangen, net als de tekst ‘18+ stemmen dus’.
Deze verkiezingen brengen, net als de meeste andere verkiezingen, weer veel teweeg. Toch wordt een relatief lage opkomst verwacht gelet op het aantal stemgerechtigden. Of dit uiteindelijk ook het geval is, zal na vandaag blijken.
Voor wie er vandaag nog gaat stemmen, veel succes!
Bronnen
https://www.noordhollandsdagblad.nl/cnt/dmf20230302_55009876?utm_source=google&utm_medium=organic