Maar liefst 299 dagen heeft het geduurd voordat de kabinetsformatie rond was; de langstdurende kabinetsformatie in de parlementaire geschiedenis. Dat een coalitie vormen lastig is, blijkt dus wel. Eigenlijk ook niet meer dan logisch, omdat iedereen zijn eigen politieke mening heeft. Het is, vooral wanneer het over moeilijke thema´s gaat als klimaat en onderwijs, lastig om het als politieke partij met andere partijen eens te worden en dus een regeerakkoord te sluiten.
De periode van 299 dagen kan men lang vinden en ontevreden over zijn. Uiteraard is er genoeg tijd nodig om goede plannen te maken en om het als partijen met elkaar eens te worden, maar de Incretusredactie vroeg zich af: wat vinden Amsterdamse rechtenstudenten daarvan?
Deze vraag was de start van een kleinschalig onderzoek waarin wij studenten van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de UvA en VU vroegen hoe tevreden zij zijn met het nieuwe kabinet, Rutte IV. De vragen die wij aan de studenten stelden waren: of zij, op een schaal van één tot tien, tevreden zijn met het nieuwe kabinet, in hoeverre zij vinden dat het nieuwe kabinet de Nederlandse bevolking vertegenwoordigt, in hoeverre zij zichzelf vertegenwoordigd voelen door het nieuwe kabinet en in hoeverre zij vinden dat het nieuwe kabinet gevormd is naar de stemmen van de Nederlandse bevolking. Daarbij vroegen wij de studenten wat zij vinden van een ‘perfecte’ termijn. Deze termijn zou dan een maximaal aantal dagen bedragen waarin het kabinet gevormd mag worden. De termijn zou ‘perfect’ zijn omdat de kabinetsformatie niet te lang zal duren en het nieuwe kabinet zich bezig kan houden met belangrijke kwesties die spelen in de samenleving. Een gevaar hiervan is wel dat de gekozen volksvertegenwoordigers een bepaalde ‘druk’ zouden kunnen voelen om een kabinet te vormen en dus niet alle tijd hebben om te onderhandelen.
Als laatste vroegen we de studenten nog algemeen of zij op de hoogte zijn van de samenstelling van het nieuwe kabinet en of zij de verkiezingen, de verkiezingsuitslag en het verloop van de kabinetsformatie hebben gevolgd.
Het nieuwe kabinet
Eerst maar eens kijken hoe het nieuwe kabinet eruitziet. Het kabinet bestaat uit de volgende partijen: de VVD, D66, CDA en ChristenUnie. Het kabinet heet Rutte IV, omdat Mark Rutte voor de vierde keer een kabinet leidt als minister-president.
Het kabinet verschilt wezenlijk van wat men in Nederland gestemd heeft op 17 maart 2021. Het merendeel van de stemmen ging naar de VVD en D66, maar het CDA eindigde bijvoorbeeld met 15 zetels onder de PVV, die 17 zetels wist te bemachtigen. Alhoewel de SP (9 zetels) en FvD (8 zetels) meer zetels wisten te bemachtigen dan de ChristenUnie (5 zetels), is het de laatstgenoemde partij die mag meedraaien in de het kabinet.
Ook vroegen wij aan de studenten of zij zich vertegenwoordigd voelen door het nieuwe kabinet. Dit is een lastige kwestie waar men de afgelopen verkiezingen veel aandacht aan heeft gegeven. Zo is de verdeling man/vrouw in de Tweede Kamer niet gelijk. Vrouwen zijn in de Tweede Kamer met veertig procent namelijk nog steeds in de minderheid. Wel is de representatie van vrouwen in de Tweede Kamer aanzienlijk beter dan een kwart eeuw geleden. Ook de diversiteit van mensen met een migratieachtergrond in de Tweede Kamer vertegenwoordigt stukje bij beetje steeds meer de Nederlandse bevolking. Een betere representatie zou beter zijn voor de besluitvorming in de Kamer. Des te meer reden om dit dus te bevorderen
Onze bevindingen
Hoe tevreden was de gemiddelde student met het kabinet? Dit viel erg tegen. Zo gaf meer dan de helft een onvoldoende. Tien procent gaf hun tevredenheid zelfs een één.
Betreft de representatie van de Nederlandse bevolking waren de studenten meer tevreden, maar echt blij lijken ze ook niet te zijn. De meeste studenten gaven de algehele representatie een zesje, maar voelden zichzelf zeker minder gerepresenteerd. De meeste studenten gaven hier namelijk als cijfer een twee.
Wel vinden de studenten dat het kabinet gevormd is naar de stemmen van de Nederlandse bevolking, de meeste studenten geven dit namelijk een zeven.
Over het instellen van de perfecte termijn lopen de meningen van de studenten erg uiteen. Sommige studenten zijn erg positief, het overgrote deel van de studenten staat namelijk open voor zo’n termijn. Andere studenten zijn erg kritisch, want ze plaatsen hun kanttekeningen bij de termijn. Ook zijn er studenten die het er eigenlijk helemaal niet mee eens zijn, bijvoorbeeld omdat zij betwijfelen of dat de kabinetsformatie wel ten goede komt. Daarnaast wordt getwijfeld of het bestuur een termijn wel aan kan en wat voor consequenties er dan zouden moeten zijn wanneer dit termijn niet behaald wordt.
De termijn die de studenten voorstellen loopt sterk uiteen, van een maand, zoals in andere landen, tot een half jaar. Ook geven velen aan dat zij dit geen goed idee vinden, men zegt niet voor niets: haastige spoed is zelden goed.
Als laatste werd de studenten gevraagd of zij een ander idee hadden om wat meer vaart achter de kabinetsformatie te zetten. Zo is het bijvoorbeeld een idee om al eerder nieuwe verkiezingen te houden wanneer de kabinetsformatie niet lukt. Wellicht is het ook slim om de beslissing om nieuwe verkiezingen te houden aan een onafhankelijk persoon over te laten. Ook zou de regering vaker gesprek aan kunnen gaan met de bevolking zelf. En misschien zouden de vier grootste partijen automatisch een kabinet kunnen vormen, ongeacht of zij dit willen of niet. Zo zijn het wel altijd de partijen waar de meeste Nederlanders op hebben gestemd die de macht krijgen. Daarbij werd door veel studenten de kiesdrempel aangedragen, hierdoor zullen er minder partijen in de Tweede Kamer terecht komen.
Conclusie
Concluderend blijken de meeste studenten dus helemaal niet tevreden. Ze voelen zich namelijk niet gerepresenteerd door het nieuwe kabinet. Studenten denken erg verschillend over een ‘perfecte’ termijn, sommige studenten zijn erg kritisch, maar andere studenten staan zeker voor zo´n termijn open.
Nu moet er wel genuanceerd worden, het onderzoek is namelijk kleinschalig uitgevoerd. Hierdoor is het lastig een concrete conclusie te trekken. We hebben het onderzoek zo goed mogelijk geprobeerd uit te voeren en hebben dus wel een conclusie getrokken, maar kunnen dus niks met zekerheid zeggen.
Waar we content mee kunnen zijn is dat studenten wel degelijk de politiek volgen, al is het rondom de verkiezingen. Als studenten zijn we kritisch en dat is iets waar we best trots op mogen zijn!
Bronnen
https://www.parlement.com/id/vlombyx8gxvd/kabinet_rutte_iv_2022
https://www.parlement.com/id/vh8lnhrre0zv/vrouwen_in_de_tweede_kamer
https://www.oneworld.nl/lezen/politiek/hebben-we-wat-aan-een-superdiverse-maar-rechtse-kamer/