Het recht van de wolf: doden of dulden?

Na ruim een eeuw van afwezigheid is de wolf weer terug van weggeweest. Sinds 2015 leven er weer wolven in Nederland. De eerste roedels vestigden zich op de Veluwe en steeds meer welpen worden geboren. Wat eerst werd gezien als een symbool van natuurherstel, is uitgegroeid tot een onderwerp dat de gemoederen flink bezighoudt. Steeds vaker zijn er incidenten met wolven die vee aanvallen en wordt de wolf gezien als een probleem in Nederland. Discussies tussen boeren, natuurbeschermers en politici laaien op. Sommige mensen vinden dat de wolf moet worden afgeschoten, anderen willen de wolf zijn gang laten gaan. De centrale vraag dringt zich op: mag de wolf zomaar worden afgeschoten? Of is het een kwestie van leven en laten leven?

Beschermde status

De wolf valt onder de Habitatrichtlijn van de Europese Unie, die het dier lange tijd als ‘strikt beschermd’ aanmerkte. Op 14 juli 2025 werd de status van de wolf gewijzigd van ‘strikt beschermd’ naar ‘beschermd’. Deze wijziging zorgt ervoor dat lidstaten eigen beleid kunnen maken over het beheer van hun lokale wolvenpopulaties.[1] Dit betekent niet dat een wolf zomaar mag worden gevangen, verjaagd of gedood. Het is alleen mogelijk in uitzonderlijke situaties. De bevoegdheid bij het nemen van maatregelen ligt bij de provincies. De 12 provincies hebben in overleg bijvoorbeeld vastgesteld dat een wolf mag worden afgeschoten als het herhaaldelijk vee aanvalt of een gevaar oplevert voor mensen. Het doodschieten van de wolf moet wel goed worden onderbouwd en geldt als een laatste middel.[2] Het nemen van ingrijpende maatregelen is dus zeker niet eenvoudig, zoals de hierna uitgelegde recente gebeurtenissen in Gelderland ook lieten zien.

De Gelderse wolf

In juli 2025 gaf de rechter de provincie Utrecht toestemming om een wolf dood te schieten die een wandelaar in haar been had gebeten. De provincie had goed onderbouwd waarom dit noodzakelijk was.[3] In augustus 2025 stak de rechter echter een stokje voor het afschieten van een wolf in Gelderland. De provincie zou volgens de rechter onvoldoende hebben uitgelegd dat het doden van de wolf noodzakelijk was. Zij hadden eerst alternatieven moeten onderzoeken.[4] Deze uitspraak onderstreept dat provincies heel zorgvuldig te werk moeten gaan in het afgeven van toestemming om de wolf dood te schieten. Uitgangspunt blijft nog steeds: eerst proberen te voorkomen, daarna pas ingrijpen.

Subsidies en vergoedingen
Voorkomen betekent dus vooral investeren in preventieve maatregelen. In verschillende provincies is het mogelijk voor boeren om subsidie te krijgen voor de aanschaf van wolfwerende rasters. Daarnaast wordt de schade door wolvenaanvallen vergoed door de provincie.[5]

Conclusie

Ondanks deze regelingen blijft de onrust tussen boeren, wandelaars en dorpsbewoners groot. De discussies tonen een spanning tussen natuurbescherming en nationale belangen. Boeren ondervinden schade doordat de wolf hun vee doodt en wandelaars zijn bang om aangevallen te worden. Aan de andere kant vinden natuurorganisaties dat de wolf niet moet worden afgeschoten, omdat de wolf de diversiteit tussen flora en fauna bevordert.[6] De komende jaren zal er een balans moeten worden gevonden tussen bescherming van dit indrukwekkende dier en het waarborgen van de veiligheid en boerenbelangen. Nederland zal in ieder geval moeten leven met de wolf, of we nu willen of niet.