‘Ja, dus?’ is wat VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff eruit krijgt nadat asielkind Nemr (9) zegt dat hij dood zal gaan indien hij terug zal keren naar Irak, het land waar zijn ouders vandaan komen. De uitspraak van de politicus zorgde voor veel ophef in de media.
Nemr is één van de vijf asielkinderen die BNN-presentator Tim Hofman volgt in zijn nieuwe documentaire ‘Terug Naar Je Eige Land’, dat onderdeel is van zijn welbekende #BOOS-project op YouTube. Met deze documentaire vraagt Hofman om aandacht voor de naar schatting vierhonderd in Nederland gewortelde kinderen die dreigen te worden uitgezet als gevolg van politiek beleid. Programmamaker Hofman is voor deze kinderen een burgerinitiatief gestart met als doel om in de Tweede Kamer te pleiten voor een kinderpardon ‘dat wèl werkt’.
In 2013 werd de ‘Regeling Langdurig Verblijvende Kinderen’, ook wel het Kinderpardon, in het leven geroepen om de kinderen in voornoemde situatie te beschermen. Deze regeling werkt volgens Hofman echter niet, omdat 96 tot 99 procent van de aanvragen wordt afgewezen. Volgens Hofman komt dit voornamelijk door het ‘meewerkcriterium’, waarbij kinderen worden gedwongen om mee te werken aan hun uitzetting. De overgangsregeling, gehanteerd vóór de definitieve regeling werkte volgens Hofman wel, omdat deze geen meewerkcriterium bevatte. Hofman wil daarom de eerder gebruikte overgangsregeling weer nieuw leven inblazen.[1]
Het burgerinitiatief is een manier voor burgers om bepaalde onderwerpen op de agenda te zetten in de Tweede Kamer. Dit recht van burgers is opgenomen in artikel 132a van het Reglement van Orde van de Tweede Kamer en stelt als voorwaarde dat er 40.000 handtekeningen nodig zijn. De kinderpardonpetitie heeft al gauw de ondergrens bereikt en de teller staat inmiddels op meer dan 200.000 handtekeningen. Het moet nog blijken of de huidige regelingen voor het kinderpardon zullen worden versoepeld.
Het is de vraag of een versoepeling van de regeling met betrekking tot het Kinderpardon tot het gewenste resultaat zal leiden. Het Kinderpardon is op dit moment nog in geen enkele wet verankerd en dit leidt volgens de Kinderombudsvrouw Margrite Kalverboer tot te veel beleidsvrijheid van de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie.[2]
De zogeheten discretionaire bevoegdheid van de staatssecretaris is een uiterste maatregel die wordt toegepast indien de wet geen grond oplevert om een verblijfsvergunning te verlenen. De staatssecretaris kan in zo een geval op grond van individuele omstandigheden bepalen om alsnog een verblijfsvergunning te verlenen. Hoogleraar Martijn Stronks, verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam, zegt hierover: “Het is een allerlaatste uitweg die niet aan wettelijke regels is gebonden. Achter de schermen zijn er wel richtlijnen waarop de afweging wordt gebaseerd, maar die worden niet openbaar gemaakt.’’[3] De onzekerheid die gepaard gaat met de discretionaire bevoegdheid, leidt ertoe dat kinderen lange tijd leven in onzekerheid. Zij wachten op een beslissing over het al dan niet moeten terugkeren naar hun land van afkomst, terwijl zij steeds meer een onderdeel van de Nederlandse samenleving worden.
Kinderombudsvrouw Kalverboer stelde in 2017 voor het Kinderpardon in de Vreemdelingenwet of het Vreemdelingenbesluit op te nemen. Door verankering van het belang van het kind in de Vreemdelingenwet staat het kind centraal bij alle vreemdelingrechtelijke besluiten die de overheid neemt over het kind. Dit zou zorgen voor veel meer rechtszekerheid voor het kind.[4] Momenteel is in artikel 14 lid 1 van de Vreemdelingenwet slechts opgenomen de bevoegdheid van de minister om een verblijfsvergunning te verlenen of af te wijzen. Dit artikel gaat dus niet specifiek over het kind.
De petitie van Hofman heeft veel stof doen opwaaien met betrekking tot het Kinderpardon. Of het Kinderpardon in de toekomst in de wet zal worden opgenomen ten behoeve van de rechtszekerheid, is nog maar de vraag. Een aanscherping van de huidige regelingen die ‘niet werken’ is in ieder geval een stap in de goede richting.
[1] https://petities.nl/petitions/eigeland-voor-een-kinderpardon-dat-wel-werkt
[2] ‘Standpunt: Een alternatief Kinderpardon dat recht doet aan kinderen’, Kinderombudsman, Nummer: KOM005/2017, 29 juni 2017
[3] M. Stronks, ‘‘Discretionair bevoegd’ of niet, de politiek kan altijd ruimhartig zijn – of niet’, NRC 22 november 2018
[4] De Kinderombudsman, Standpunt: Een alternatief Kinderpardon dat recht doet aan kinderen, KOM005/2017, 29 juni 2017